Në Shqipëri gjenden dy liqenet më të rëndësishme në Kontinentin e Vjetër, shkruan Francesca Masotti në një artikull të botuar në “Lonely Planet Italia”.
Janë liqenet e Shkodrës dhe të Ohrit.
I pari është më i madhi në gadishullin Ballkanik, ndërsa i dyti është liqeni më i vjetër në Evropë.
Jo keq për një komb që ka përafërsisht madhësinë e Toskanës.
Këto dy liqene dhe rrethinat e tyre nuk janë ende të prekura nga turizmi masiv.
Turistët italianë tërhiqen nga plazhet si në kartolina përgjatë bregdetit dhe atmosfera e kryeqytetit Tiranë.
Nga viti 2022, organizatat italiane COSV dhe VIS kanë si objektiv të tyre vlerësimin e këtyre dy territoreve kufitare liqenore dhe promovimin e një modeli të ri turizmi që ka qëndrueshmërinë mjedisore dhe përfshirjen e komuniteteve lokale në qendër të tij.
Fjala kyçe: Turizëm i qëndrueshëm
Një model turistik në kontrast të plotë me atë që ka karakterizuar rajone të tjera të vendit, veçanërisht ato bregdetare.
“Duke pasur parasysh veçantinë e dy liqeneve dhe rëndësinë e tyre në nivel mjedisor dhe kulturor, vendosëm të nxisim turizmin e përgjegjshëm – që respekton si ekosistemet natyrore ashtu edhe popullatat që jetojnë në zonat e lidhura me to”, tha Jonida Shano zyrtare e Projektit të COSV Albania.
Për këtë qëllim lindi projekti “Liqenet e Shqipërisë”, i financuar nga Agjencia Italiane për Bashkëpunim për Zhvillim dhe zbatuar nga OJQ COSV Albania me OJQ VIS.
Kjo e fundit është një organizatë joqeveritare e themeluar në vitin 1986 që merret me bashkëpunimin për zhvillim dhe solidaritetin ndërkombëtar dhe promovon rritjen e ndërgjegjësimit, edukimin dhe aktivitetet e qytetarisë globale.
COSV, nga ana tjetër, është një shoqatë vullnetare jofitimprurëse e themeluar në vitin 1968 me misionin e nxitjes së kulturës së bashkëpunimit midis popujve dhe luftimit të pabarazive.
Liqenet e Shqipërisë, vendet kufitare dhe biodiversiteti
Projekti “Liqenet e Shqipërisë” u krijua për të promovuar territorin e liqeneve të Shkodrës dhe Ohrit dhe për të forcuar masat aktive të ruajtjes së dy habitateve – duke përfshirë komunitetet lokale në menaxhimin e burimeve mjedisore dhe duke nxitur zhvillimin e aktiviteteve ekonomike të lidhura me turizmin e qëndrueshëm – nëpërmjet përmirësimit të qeverisjes territoriale dhe përfshirjes më të madhe të punësimit të grave dhe të rinjve.
Falë sinergjisë mes dy organizatave italiane, në partneritet me organizata shqiptare dhe italiane – si Rrjeti Shqiptar për Zhvillimin Rural, Universiteti Bujqësor i Tiranës, Shoqata Italiane e Turizmit të Përgjegjshëm, Diesis Network, Kallipolis, Studioazue, dhe fondacionet Shqiptare Besa Capital dhe Partneriteti për Zhvillim – janë maksimizuar përvojat në fushën e zhvillimit rural dhe turizmit të qëndrueshëm – të cilat dallojnë dy realitetet e përfshira, gjeografikisht të largëta, por të bashkuara nga kombinimi liqen-mal në nivel morfologjik.
Misioni: Përfshirja e vendasve
Duke nxitur komunitetet lokale që të bëhen protagonistë të rajonit, u krijuan dy Grupe Lokale të Veprimit (GLV), dy rrjete lokale heterogjene ndërmjet aktorëve nga të dy zonat.
Ky lloj animacioni ka bërë që në dy vitet e fundit të organizohen udhëtime studimore, shkëmbime përvojash dhe takimesh ndërmjet agjentëve lokalë të zhvillimit të dy territoreve të përfshira – duke nënvizuar rëndësinë e marrëdhënies ndërmjet komuniteteve, institucioneve dhe punës dhe të një “ure” që lehtëson dialogun.
Autoritetet lokale janë figura të reja në botën e turizmit që luajnë rolin e lehtësuesve dhe përkthyesve midis territorit, institucioneve publike, shoqërisë civile dhe aktiviteteve ekonomike.
“Kjo përfshiu gjithashtu krijimin e ngjarjeve në zonë që kontribuan në promovimin e një modeli të qëndrueshëm të turizmit – si dhe ndërgjegjësimin e dy trevave shqiptare që janë ende jashtë radarit dhe përcjellin tradita të rëndësishme vendase”, shtoi Shano.
Mbretëria e natyrës, spiritualiteti dhe ushqimi i mirë
Në bashkëpunim me Bashkinë dhe Qendrën Multifunksionale të Pogradecit, qyteti kryesor shqiptar në liqenin e Ohrit, këtë verë COSV Albania organizoi dhe zbatoi një aktivitet 5-ditor me sloganin “The Unesco Days United4 Heritage”.
Aktivitete, takime dhe panele që përfshinë vendas dhe të huaj në rizbulimin e këtij lokacioni alternativ shqiptar, por një nga më magjepsësit në Ballkan.
Mjafton të themi se në fshatin Lin, në veri të Pogradecit, ndodhet vendbanimi më i vjetër në Evropë, mbi 8 000-vjeçar.
Nuk e themi ne, por e vërtetuan rezultatet e gërmimeve të kryera prej mbi katër vitesh nga arkeologët shqiptarë dhe nga Universiteti i Bernës.
Një vend ku shenjtëria, historia dhe kultura, përfshirë gastronominë, janë të ndërthurura pazgjidhshmërisht.
Prej pesë vitesh, Mokra n’Fest ka qenë eventi promovues i këtij territori unik.
Mokra njihet edhe si kryeqyteti i mbretërisë së parë Ilire, siç dëshmohet nga pesë varret monumentale të Selcës, në kodrën e Gradishtës, në gjysmë të rrugës midis Pogradecit dhe Linit.
Një vend që duhet përfshirë me patjetër në listën tuaj të udhëtimeve!
Mes liqenit dhe maleve
Në veri, Syri i Sheganit është një burim karstik fotogjenik në zonën veriore të liqenit të Shkodrës – ku VIS në bashkëpunim me njësinë administrative Kastrat dhe grupin e peshkatarëve vendas – në dy vitet e fundit ka organizuar Festivalin e Peshkut me degustime të produkteve vendase – përfshirë djathin mishavin, ekskursione mes barishteve mesdhetare, bimëve të mjaltit, shelgjeve dhe bambusë, si dhe xhiro në liqen me varkat tradicionale të verdha, të shoqëruar nga peshkatarë vendas.
Në Malësinë e Madhe, së fundmi u përurua Muzeu Etnografik, për të promovuar traditat dhe zakonet e Shqipërisë së Veriut – në veçanti xhubletën, fundin e përdorur nga gratë malësore, një vend i trashëgimisë së UNESCO-s.
Ndërhyrje të tjera të rëndësishme janë planifikuar në muajt e ardhshëm – duke përfshirë hapjen e katër shtigjeve të reja ecjeje midis Liqenit të Shkodrës dhe maleve – mbështetje për zanatet e grave në fshatrat në periferi të Shkodrës – dhe rritjen e promovimit turistik të plazheve në pjesën lindore të liqenit.
Këto janë të gjitha arsyet e mira për të planifikuar një udhëtim në Shqipëri vitin e ardhshëm.
Referenca: ata.gov.al
