Media portugeze, “GAZ”: Shqipëria: etnia dhe gjuha që shkojnë përtej territorit

7

Sheshi i madh Skënderbej, në zemër të kryeqytetit të Tiranës, ofron një shëtitje në historinë e trazuar dhe interesante të Shqipërisë. Vendi ka 2,8 milionë banorë të shpërndarë midis një rajoni të bukur malor, në brendësi, dhe fushave pjellore me plazhe të mrekullueshme, në brigjet e detit Adriatik dhe Jon, shkruan në një artikull Aidir Parizzi, të botuar në të përditshmen portugeze “GAZ”.

Është e rëndësishme të kujtojmë se ka edhe gjashtë milionë shqiptarë jashtë atdheut, përveç pasardhësve të emigrantëve që u arratisën në Evropën Perëndimore në diasporë pas pushtimit osman turk në shekullin e XVI.

Shqiptarët ende përbëjnë shumicën dërrmuese të popullsisë në Kosovë, një vend i diskutueshëm nga Serbia, i cili ndan përkatësinë etnike dhe gjuhën me Shqipërinë.

Në fasadën e Muzeut Historik Kombëtar, ndodhet një mozaik i madh, i cili përmbledh një faktor konstant të historisë shqiptare, rezistencën ndaj pushtuesve të jashtëm.

E banuar nga fiset ilire në kohët e lashta (gjuha shqipe vjen nga ilirët, e konsideruar më e vjetër se latinishtja), Shqipëria u pushtua nga trupat e Aleksandrit të Madh, e kolonizuar nga grekët, e aneksuar nga romakët.

Republika, e pushtuar nga Bizanti, kishte rajone të përfshira në Republikën e Venedikut, pushtim turkoman katërshekullor (deri në vitin 1912), pushtim fashist dhe nazist gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe konflikte nga fqinjët ballkanikë.

Pas vitit 1945, një revolucion krijoi Republikën Popullore Socialiste të Shqipërisë, derisa në vitin 1991, rënia e komunizmit lejoi formimin e Republikës së Shqipërisë aktuale.

Për disa mijëvjeçarë, vendi ka qenë viktimë e gjeografisë së tij, i pozicionuar në tranzicionin kritik midis Perëndimit dhe Lindjes.

Emri i sheshit kryesor të kryeqytetit i referohet heroit të madh kombëtar, Gjergj Kastrioti (1405-1468), komandant ushtarak i njohur si Skënderbeu.

Kastrioti përfaqëson rezistencën ndaj kërcënimit të huaj, i lartësuar se ka penguar avancimin e turqve osmanë në Shqipëri dhe Evropë për 25 vjet.

Pas vdekjes së tij, vendi iu nënshtrua sundimit mysliman në vitin 1506.

Në shesh, përveç statujës mbresëlënëse të kalorësisë së Skënderbeut, mund të shihni shqiponjën dykrenare nga stema e familjes Kastrioti që zë flamurin shqiptar.

Shqipëria: etnia dhe gjuha që shkojnë përtej territorit

Me turqit osmanë erdhi islamizimi masiv i vendit, midis shekujve XVII dhe XVIII.

Sot, myslimanët sunitë përbëjnë 60% të popullsisë. Në sheshin Skënderbej ndodhet xhamia e Et-Hem Beut, e cila u mbyll nga regjimi komunist. Në vitin 1991, një protestë paqësore ishte vendimtare për kthimin e lirisë fetare në vend.

Aty pranë është Katedralja e bukur e Ngjalljes, selia e primatëve të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë, një emërtim i ardhur nga ndikimi bizantin, veçanërisht në rajonin që kufizohet me Greqinë.

Në vitin 1054, Skizma e Madhe Lindore i kishte ndarë tashmë të krishterët shqiptarë në katolikë në veri dhe ortodoksë në jug.

Qyteti antik i Butrintit, një park kombëtar që përfaqëson një fragment të rëndësishëm të historisë mesdhetare

Destinacioni kulturor më i vizituar në Shqipëri, ofron një udhëtim të pabesueshëm nëpër periudha të ndryshme historike nga shekulli i VIII para Krishtit, duke kaluar nga grekët, romakët, bizantinët, venecianët dhe osmanët.

Ecja nëpër tempuj, sheshe (agora), amfiteatër, ujësjellës, banja termale dhe rezidenca të lashta, të bëjnë të humbasësh në pothuajse 10 mijë hektarë të parkut arkeologjik, një thesar që u zbulua vetëm më pak se një shekull më parë.

/ata.gov.al