Një ekip shkencëtarësh çekë ka zbuluar në Shqipërinë e Jugut liqenin termal nëntokësor më të madh në botë, të quajtur Liqeni Neuron. Ky zbulim u bë në rajonin e Vromonerit, afër kufirit me Greqinë, gjatë eksplorimeve të një sistemi shpellash të zbuluara në vitin 2021.
Liqeni ndodhet në fund të një humnere 100 metra të thellë të quajtur Atmos. Me një gjatësi prej 138 metrash, gjerësi 42 metra dhe një perimetër prej 345 metrash, ai mund të mbajë rreth 8,335 m³ ujë të nxehtë. Përmasat e dhomës së liqenit janë aq të mëdha sa që e tejkalojnë trefish sallën kryesore të Teatrit Kombëtar në Pragë.
Ekspedita u financua nga Fondacioni Neuron, i cili mundësoi blerjen e pajisjeve teknike për eksplorimin dhe skanimin e shpellës. Si rezultat, liqeni u emërua Neuron, në nder të fondacionit që e mbështeti këtë kërkim.
Ekipi përdori teknologjinë e avancuar GeoSlam për skanimin 3D të shpellës dhe tani po bashkëpunon me hidrologë për të kryer matje më të detajuara duke përdorur sonarë. Shkencëtarët besojnë se ky zbulim mund të ndihmojë në mbrojtjen e zonës dhe kuptimin e lidhjes midis ujërave nëntokësore dhe sipërfaqës.
Një aspekt i veçantë i këtij zbulimi është procesi gjeologjik që ka formuar shpellën. Uji i liqenit është i pasur me sulfur hidrogjeni, i cili oksidohet në kontakt me ajrin, duke prodhuar acid sulfurik. Ky acid ka ndikuar në shndërrimin e shkëmbit gëlqeror në gips të butë, duke krijuar një sistem të rrallë shpellash termale.
Ky zbulim është një arritje e rëndësishme për shkencën dhe eksplorimin në Shqipëri, duke hapur mundësi të reja për studime hidrologjike dhe mbrojtjen e burimeve natyrore në këtë zonë të veçantë.
https://english.radio.cz/czech-scientists-albania-discover-worlds-largest-underground-thermal-lake-8842127?sfnsn=wa
