Ato që ne i konsideronim për më shumë se një shekull si objekte rituale do të ishin në fakt lodra që përdoreshin nga fëmijët që jetuan 5 000 vjet më parë, gjatë epokës së bakrit, shkruan focus.it.
Ky zbulimi është rezultati i një grupi studiuesish spanjollë, të cilët kanë ripërcaktuar funksionin e një seri pllakash, secila që përshkruan një buf, të gjetura nga mijëra në varre të ndryshme në Gadishullin Iberik.
Rezultatet e kësaj analize të re janë publikuar në revistën ”Scientific Reports”.
Arsyeja e parë që mbështet tezën sipas së cilës bufat e gurit nuk janë përfaqësime hyjnish, por vetëm “vizatime” të fëmijëve, është fakti se ato janë gdhendur në një material të varfër: objektet e lashta funerare shpesh bëheshin mbi materiale të çmuara ose shkëmbinj të rrallë, të tilla si ari, fildishi ose kristali shkëmbor.
Nga ana tjetër, rrasa ishte shumë e bollshme në Gadishullin Iberik dhe për këtë arsye nuk mund të konsiderohej një material i çmuar.
Së dyti, gdhendja e pllakës është vërtet e lehtë: nuk keni nevojë për mjeshtër të aftë, por mjaftojnë edhe duar të vogla dhe të papërvojë si ato të fëmijëve.
“Vizatimi në këto pllaka u mundësoi të vegjlit të mësonin teknika të ndryshme gdhendjeje dhe gdhendjeje, thelbësore për krijimin e objekteve të tjera të përditshme si thika apo maja shigjetash”, shpjegojnë autorët.
Për të konfirmuar teorinë e tyre, autorët vlerësuan “bukurinë” e 100 pllakave të gdhendura nga epoka e bakrit, duke marrë parasysh gjashtë tipare karakteristike të këtyre zogjve të natës: diskun e sheshtë të fytyrës, sqepin, modelin e puplave, sytë, krahët dhe dy tufat e puplave që mbijnë në kokë si veshë.
Nëse në disa raste paraqitjet përfshinin të gjashtë karakteristikat tipike të këtyre zogjve grabitqarë, në të tjera riprodhimet ishin më pak të sakta: kjo i bëri studiuesit të nxjerrin përfundimin se pllakat ishin gdhendur nga fëmijë të moshave të ndryshme, me aftësi vizatimi pak a shumë të zhvilluara.
Hapi i fundit ishte krahasimi i aftësive të fëmijëve që jetuan 5 000 vjet më parë me ato të fëmijëve bashkëkohorë.
Pasi u kërkuan nxënësve spanjollë 4 deri në 13 vjeç të vizatonin një buf, studiuesit zbuluan se fëmijët më të vegjël i vizatuan bufat me më pak saktësi, duke lënë jashtë disa nga gjashtë tiparet karakteristike, ndërsa fëmijët më të mëdhenj i vizatuan ato me më shumë detaje.
Kjo tregon se ka një progres që lidhet me moshën e artistëve të vegjël në paraqitjen e vëllezërve dhe motrave të subjekteve, i gjetur si në gravurat e fëmijëve të kohës ashtu edhe në vizatimet e fëmijëve e sotme’’, përfundojnë autorët.
ata.gov.al
